Đặc điểm Công lục Đông Dương

Bề ngoài

Tại Đài Loan

Công Việt Nam tương tự như phân loài muticus nhưng ở cổ nó có một màu xanh lá cây sẫm màu hơn và có nhiều sắc đen trên lông cánh và lớp lông thứ. Vùng da mặt là đậm hơn trong cách tô điểm màu so với đồng chủng. Kích thước chim công Việt Nam nhỏ hơn một chút so với công lam, công lục có vóc dáng nhỏ hơn công lam và phân biệt được khi công đã trưởng thành. Điểm phân biệt rõ nhất chính là mào lông trên đầu chúng. Mào lông của chim công nội như lưỡi liềm nhô cao khác với mào lông xòe ra như chiếc quạt xếp của chim công Ấn Độ. Công Ấn Độ còn khác với công Việt Nam ở hình dáng, trọng lượng và tính tình. Công nội có vành vàng ở mí mắt, nặng đến 12 kg và rất hung dữ, còn công ngoại mắt không có vành, trọng lượng tối đa chỉ 7 kg, bản tính nhu mì, yểu điệu[5].

Công đực rất hung dữ, công mái hiền lành, cũng không có lông[10]. Khi chim trưởng thành (chim trống) chiều dài cơ thể có thể đạt tới 2,1 m. Trong đó bộ đuôi có thế tới 1,5m (ở thời kỳ 3–5 năm tuổi). Trọng lượng có thể đạt từ 8–12 kg/con. Công lớn nhanh, nuôi nửa năm nặng khoảng 2–3 kg, chim công trưởng thành nặng 5–7 kg, mào trên đầu được tạo thành bởi những chiếc lông cao khoảng 6–7 cm[11] thịt chúng có độ thơm ngon của một thứ bát trân[5]. Công má vàng là một trong nhưng loài chim đẹp nhất. Hoa văn trên lông chim công giống như những đồng tiền cổ nối liền nhau[12], màu sắc chủ yếu là vàng óng lộng lẫy[10].

Bộ lông

Một con công xanh Việt Nam đang múa tại Công viên văn hóa Đầm Sen

Chim công trống rực rỡ với cái đuôi xòe ra những họa tiết phức tạp cùng con mắt màu ngọc xanh, chim công mái lại rất bình thường, tương phản với vẻ đẹp của chim trống. Chim mái kích thước nhỏ hơn chiều dài cơ thể cũng ngắn hơn và sắc lông của chim mái không cuốn hút như chim trống, chim mái thường có bộ cánh xám tro, màu sắc không nổi bật. Lông vũ trên người công mái có màu nâu xám. Dựa vào những đặc điểm trên có thể phân biệt được chim trống và chim mái, nhưng thời điểm tốt nhất là chim từ 18 tháng tuổi trở lên, lúc này chim trống có biểu hiện rõ nhất về sự thay đổi ngoại hình, khi chim còn nhỏ ở độ tuổi từ 1–5 tháng tuổi rất khó phân biệt trống, mái.

Chim trống khi trưởng thành cơ thể dài lên tới 2,1m trong đó đuôi đã dài tới 1,5m. Chim trống dùng đuôi dài của mình xòe ra để làm vũ khí để thu hút quyến rũ bạn tình khi tới mùa sinh sản, mào trên đầu được tạo thành bởi những chiếc lông cao khoảng 6–7 cm, từ đầu tới thân có màu lam hoặc lục và chiếc đuôi dài khoảng 1,5m như chiếc váy dài, mỗi chiếc lông đuôi được điểm bởi một họa tiết rất giống hình con mắt có màu vàng, nâu, lam và đen. Mặt lông của chim trống còn có màu hoàng kim và màu lam (còn gọi là lông vũ của thiên sứ) với độ dài 6 tới 7 cm. Khi ánh sáng chiếu vào sẽ tỏa ra màu vồng óng ánh rực rỡ như cầu vồng.

Bộ lông vũ ấn tượng của chim trống giúp nó chinh phục công mái, điệu múa ve vãn khi nó xòe lông sẽ giúp nó chiếm bạn tình. Chim trống nào có bộ cánh ấn tượng hơn sẽ được chim mái chọn là bạn tình suốt mùa sinh sản (tháng 4 và 5 hàng năm). Ngoài cái đuôi rực rỡ điểm những con mắt xòe ra để thu hút bạn tình, nó còn là vũ khí tự vệ cho chim công khi gặp kẻ thù. Chúng sẽ thị uy và mê hoặc kẻ thù. Kích thước to hơn nhờ xòe lông cùng những con mắt như mê hoặc kẻ thù sẽ giúp chim công an toàn. Nếu gặp tình huống nguy hiểm, chim công còn có thể bay dù không cao và xa, nhưng đủ để thoát khỏi nanh vuốt kẻ thù.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Công lục Đông Dương http://www.nhbs.com/series/185545/the-howard-and-m... http://www.cornellpress.cornell.edu/book/?GCOI=801... http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?se... http://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwta... http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/kho-ng-tuo-c-... http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/nguo-i-sa-i-g... http://kinhdoanh.vnexpress.net/tin-tuc/khoi-nghiep... http://www.catalogueoflife.org/annual-checklist/20... http://www.eol.org/pages/1267651 http://laodong.com.vn/ong-kinh-sai-gon/thao-cam-vi...